Ang wika ay puno ng hiwaga at kagandahan na nagbibigay-buhay sa ating mga ideya at damdamin. Sa pag-aaral ng wika, isa sa mga mahahalagang yunit na ating kinikilala ay ang parirala.
Sa blog post na ito, hihimayin natin ang kahulugan ng parirala, ang iba’t ibang uri nito, at ang kahalagahan ng paggamit nito sa ating pagsulat at pakikipagtalastasan.
Kung ikaw ay naghahanap ng inspirasyon at kapaki-pakinabang na kaalaman sa larangan ng parirala, sumabay na sa atin sa paglalakbay na ito at alamin kung paano magamit ang parirala upang magbigay ng mas malalim na kahulugan at mas malikhain na pagpapahayag sa iyong pagsulat at komunikasyon.
Talaan ng Nilalaman
Ano ang Parirala
Ang parirala o “phrase” sa Ingles ay isang yunit ng mga salita na nagkakasama-sama upang magbigay ng tiyak na kahulugan o ideya. Ito ay hindi kumpleto o hindi maaring maging isang buong pangungusap sapagkat kulang ito sa isa o higit pang mahahalagang elemento ng pangungusap, tulad ng simuno at panaguri.
Sa halip, ito ay ginagamit upang magdagdag ng impormasyon, linaw, o detalye sa isang pangungusap.
Uri ng Parirala
Narito ang ilan sa mga uri ng parirala na karaniwang ginagamit sa wikang Filipino
- Pariralang pandiwa – binubuo ng pandiwa at pang-uri o lipon nito. Tumutukoy sa aksyon at mga katangiang nauugnay dito.
- Pariralang Pang-ukol – binubuo ng pang-ukol at ang layon nito. Nagbibigay ng relasyon sa pagitan ng dalawang yunit sa pangungusap, tulad ng mga pangngalan, pandiwa, at iba pa.
- Pariralang Pawatas – ang pagsasama ng pawatas na anyo ng pandiwa at ng layon nito. Ginagamit upang ipahayag ang isang kondisyon o posibilidad.
- Parirala sa Pangngalang Diwa – pagsasama ng panlaping “pag” + salitang ugat + pag-uulit ng unang pantig ng salitang ugat + layon nito. Tumutukoy sa konsepto o ideya ng isang aksyon.
- Pariralang Pandiwa – pagsasama ng panlaping “naka” + salitang ugat + layon nito o kaya ay pagsasama ng pantukoy na “ang” + pang-ngalang diwa + layon nito. Tumutukoy sa aksyon.
Halimbawa ng Parirala
Narito ang 15 halimbawa ng parirala sa wikang Filipino:
- tumatakas na pusa
- umuulan ng malakas
- nagluluto ng adobo
- sa ilalim ng tulay
- sa likod ng bahay
- sa harap ng tindahan
- kung magsisikap ka
- kapag umaraw bukas
- kung hindi ka aalis
- pag-aaral ng leksyon
- pagkain ng masarap
- paglalakbay sa Europa
- nakangiting guro
- nakasandal sa pader
- nakatunganga sa kawalan
Gamit ng Parirala sa Pangungusap
Narito ang pagpapaliwanag at ilang halimbawa sa bawat gamit ng parirala sa pangungusap:
- Pariralang Pangngalan – Ginagamit ang parirala bilang isang pangngalan sa pangungusap. Halimbawa: Ang kanyang hilig ay “pagluluto ng mga masasarap na pagkain.”
- Simuno – Ginagamit ang parirala bilang pangunahing diwa ng pangungusap.
Halimbawa: “Ang pag-iingat sa kalusugan” ay isa sa mga prayoridad ngayon.
- Kaganapang Pansimuno – Ginagamit ang parirala upang ipakilala ang simuno sa pangungusap. Halimbawa: Ang pinag-uusapan nina Liza at Jojo ay “ang pagpaplano ng kanilang bakasyon.”
- Pamuno sa Simuno – Ginagamit ang parirala upang linawin o palawakin ang impormasyon tungkol sa simuno.
Halimbawa: Si Marco, “ang pinakamatalino sa klase,” ay nagwagi sa palarong pambansa.
- Pariralang Pang-uri – Ginagamit ang parirala upang magbigay ng turing sa pangngalan o panghalip. Halimbawa: Ang aso niyang “may malalambing na mata” ay palaging sinusunod siya.
- Pariralang Pang-abay – Ginagamit ang parirala upang sagutin ang mga tanong na saan, kailan, paano, at bakit.
Halimbawa: “Tuwing umaga” ay nagjo-jogging si Anna sa paligid ng kanilang village.
Ang mga halimbawang ito ay nagpapakita ng iba’t ibang gamit ng parirala sa pangungusap, at kung paano ito makatutulong sa pagpapahayag ng mga ideya, relasyon, at detalye sa ating mga sinasabi at sinusulat.
Kaibahan ng Parirala at Sugnay
Ang parirala at sugnay ay dalawang konsepto sa gramatika na may kaugnayan sa pagbuo ng mga pangungusap. Narito ang pangunahing kaibahan sa pagitan ng parirala at sugnay:
Parirala:
- Ito ay isang grupo ng mga salita na nagtatrabaho nang magkasama para magbigay ng karagdagang kahulugan sa isang pangungusap.
- Hindi naglalaman ng simuno at panaguri, at hindi nagpapahayag ng kumpletong diwa.
- Maaaring binubuo ng pangngalan, pang-uri, pandiwa, pang-abay, o pang-ukol na salita.
- Maaaring maging bahagi ng isang sugnay.
Halimbawa:
- matangkad na tao
- sa loob ng bahay
Sugnay:
- Ang sugnay ay isang grupo ng mga salita na binubuo ng simuno at panaguri, at nagpapahayag ng kumpletong diwa.
- Ang sugnay ay maaaring maging sugnay na makapag-iisa (independent clause) na maaaring maging isang buong pangungusap, o sugnay na di-makapag-iisa (dependent clause) na nangangailangan ng isa pang sugnay upang makabuo ng kumpletong pangungusap.
- Ang sugnay ay maaaring magsama ng isa o higit pang mga parirala upang makabuo ng kumpletong pangungusap.
Halimbawa ng sugnay: Sugnay na makapag-iisa (independent clause):
- Si Maria ay masipag mag-aral.
- Ang aso ay tumakbo sa hardin.
Sugnay na di-makapag-iisa (dependent clause):
- dahil sa malakas na ulan
- kung hindi siya darating sa oras
Sa pag-aaral ng gramatika, mahalaga ang pag-unawa sa kaibahan sa pagitan ng parirala at sugnay upang mas maunawaan ang pagkakabuo ng mga pangungusap at kung paano ang mga salita ay nagtatrabaho nang magkasama upang maghatid ng kahulugan at diwa.
Konklusyon
Sa kabuuan, ang pag-aaral ng parirala ay mahalaga upang maunawaan ang kahulugan, relasyon, at detalye sa loob ng isang pangungusap. Ang iba’t ibang uri ng parirala, tulad ng pandiwa, pang-ukol, pawatas, pangngalang diwa, at iba pa, ay nagpapayaman sa ating paggamit ng wika at nagpapahintulot sa atin na magpahayag ng mas malalim at mas malinaw na mga kaisipan at ideya.
Sa pamamagitan ng pagsasanay at pag-aaral ng mga halimbawa ng parirala, maaari tayong maging mas mahusay sa pagbuo ng mga pangungusap at makapag-ambag sa isang mas mataas na antas ng komunikasyon. Bilang mambabasa at manunulat, ang pagkilala sa parirala at paggamit nito ay magbibigay ng higit na kahusayan at pagkaunawa sa ating sariling wika, at maaaring maging daan upang maunawaan ang iba pang mga wika sa hinaharap.
Sa huli, ang parirala ay isang susi upang maunawaan ang kagandahan ng wika at kung paano ito nagagamit upang maghatid ng kahulugan at pagkakaisa sa ating lipunan. Kaya’t pagyamanin pa natin ang ating kaalaman tungkol sa parirala at gamitin ito upang maging mas mahusay na mambabasa, manunulat, at tagapagsalita ng ating wika.
Basahin ang iba pang mga aralin: Parabula ng Banga, Elehiya, Tula Tungkol sa Pamilya, Saknong, Alamat ng Rosas, Tugmang de Gulong, Liongo, Mitolohiya ng Persia