Mga kaibigan, halina’t balikan natin ang panahon ng pananakop ng mga Espanyol sa Pilipinas sa pamamagitan ng isa sa mga pinakatanyag na akda ng ating Pambansang Bayani, si Dr. Jose Rizal. Ngayon, sasagutin natin ang Kabanata 28 ng Noli Me Tangere, na pinamagatang “Sulatan.”
Sa kabanatang ito, maglalakbay tayo sa isang makulay at masiglang kapistahan, at susuriin ang mga mensahe at implikasyon nito na maaaring magdala ng ilang mga mahahalagang aral para sa atin sa kasalukuyan. Sumama sa akin habang tinutuklas natin ang mga lihim at kahulugan ng Kabanata 28.
Buod ng Noli Me Tangere Kabanata 28: Sulatan
Ang Kabanata 28 ng “Noli Me Tangere” na pinamagatang “Sulatan,” ay nagbibigay-tanaw sa mga pangyayari sa kasagsagan ng pista ng San Diego. Sa kabanatang ito, ibinunyag ang mga detalye ng mga pangyayari sa pamamagitan ng balitang inilathala sa isang pahayagan sa Maynila at mga liham ng mga tauhan.
Inilalarawan ng pahayagan ang magarbong pista na pinangasiwaan ng mga paring Pransiskano. Kasama rito ang dulang ipinakita sa entablado, ang hapunan na inihanda ng Hermana Mayor para sa mga prayle at Kastila, at ang handa ni Kapitan Tiago para sa mga bisita, na kinabibilangan nina Padre Salvi, Padre Damaso, at Padre Sibyla. Pinuri ng pahayagan ang kagandahan at talino ni Maria Clara, lalo na sa kanyang kahusayan sa pagtugtog ng piyano.
Sa mga sulat ni Martin Aristorenas, nalaman natin ang mga detalye sa likod ng magarbong pista – mga sugalan, mga laro, at ang hindi pagdalo ni Crisostomo Ibarra dahil sa di umano’y karamdaman. Inilarawan din ni Martin ang kanyang mga kasamahan sa sugalan at ang kanyang pamilya na nag-sasaya sa pista.
Sa huli, may natanggap si Crisostomo na sulat mula kay Maria Clara, na nagpapahayag ng kanyang pangungulila at pag-aalala. Nagbanta rin siya na hindi siya dadalo sa seremonya kung hindi darating si Crisostomo.
Narito ang liham:
Crisostomo:
Ilang araw na ng hindi tayo nagkita. Ikaw raw ay may sakit, kaya’t ipinagdasal kita at ipinagtulos ng kandila kahit sinabi ni itay na hindi naman malubha. Kagabi, pinilit nila akong tumugtog at sumayaw kaya nayamot ako. May ganyan palang mga tao. Kung hindi lang talaga ako kwinentuhan ni Padre Damaso ay talagang iiwan ko sila.
Ipaabot mo sa akin ang kanyang kalagayan at ipapadalaw kita kay Itay. Ipaubaya mo na kay Andeng ang paglalagay ng iyong tsa, mahusay siya kaysa sa iyong katulong.
Maria Clara
Habol:
Ako’y dalawin mo bukas, upang dumalo ako sa paglalagay ng unang bato sa paaralan. Paalam.
Sa kabuuan, ang kabanatang ito ay nagpapakita ng iba’t ibang aspeto ng buhay sa isang bayan sa panahon ng pista – ang pagdiriwang, ang kasiyahan, ang mga problema, at ang mga pagtutunggali sa loob ng lipunan.
Mga Tauhan sa Noli Me Tangere Kabanata 28: Sulatan
Sa Kabanata 28 ng Noli Me Tangere, na pinamagatang “Sulatan,” ang mga tauhan ay ang mga sumusunod:
Mga Paring Pransiskano – Sila ang nag-organisa ng kapistahan ng San Diego.
Padre Hernando de la Sibyla – Isa sa mga paring Kastila na dumalo sa kapistahan.
Mga Mayayamang Kastila – Ang mga ito ay mga naninirahang Kastila sa lalawigan na dumalo rin sa kapistahan.
Kapitan Tiago – Siya ang nagbigay ng isang malaking handaan matapos ang pista.
Padre Bernardo Salvi – Isa sa mga panauhin ni Kapitan Tiago sa kanyang handaan.
Padre Damaso Verdolagas – Isa rin sa mga panauhin ni Kapitan Tiago sa kanyang handaan.
Maria Clara – Anak ni Kapitan Tiago na hinangaan ng lahat sa kanyang talento sa musika, lalo na sa kanyang galing sa pagtugtog ng piyano.
G. Crisostomo Ibarra – Ang tanyag na binata na inaasahan ng lahat na dadalo sa pista ngunit hindi siya nakadalo dahil sa kanyang karamdaman. Siya rin ang nagpatayo ng isang eskwelahan.
Alkalde ng Lalawigan – Dumating siya sa hapon at inanyayahan para maging panauhin sa seremonya ng eskwelahan.
Luis Chiquito – Tumanggap siya ng sulat mula sa kanyang kaibigang si Martin Aristorenas.
Martin Aristorenas – Kaibigan ni Luis Chiquito na nag-aanyaya sa kanya na dumalo sa kapistahan para makipagsapalaran sa mga kilalang sugalero.
Padre Manuel Martin – Nagsermon sa misa cantada.
Aral, Mensahe at Implikasyon ng Noli Me Tangere Kabanata 28
Ang Kabanata 28 ng Noli Me Tangere, o “Sulatan,” ay nagbibigay ng ilang mga aral at mensahe, na may mga implikasyon sa lipunan at kasaysayan ng Pilipinas.
Ang Kapangyarihan ng Media: Ang kabanata na ito ay nagpapakita ng impluwensiya ng media sa paglikha ng impresyon at pagpapakita ng mga pangyayari. Sa pamamagitan ng sulat na inilathala sa pahayagan tungkol sa kapistahan ng San Diego, ipinapakita na may kapangyarihan ang media na manipulahin ang persepsyon ng tao.
Ang Diskriminasyon sa Lipunan: Ang hindi pantay na pagtrato sa mga Kastila at mga Indio (mga Pilipino) sa kapistahan ay nagpapakita ng malalim na diskriminasyon at pagkakaiba ng estado sa lipunan. Sa halip na maging isang okasyon ng pagkakaisa, nagiging lunsaran ito ng paghihiwalay at hindi pagkakapantay-pantay.
Ang Kahalagahan ng Edukasyon: Ang hindi pagdalo ni Crisostomo Ibarra sa pista ay nagpapahiwatig ng kanyang pagpapahalaga sa edukasyon. Sa kabila ng mga kasiyahan at kasiyahan sa kapistahan, ang kanyang prioridad ay ang pagtatayo ng isang paaralan. Ito ay isang malakas na mensahe na nagpapahiwatig ng kahalagahan ng edukasyon sa pagpapaunlad ng lipunan.
Pakikisalamuha at mga Personal na Relasyon: Ang mga sulat na ipinapadala ni Maria Clara at ni Martin Aristorenas ay nagpapakita ng kahalagahan ng pakikipag-ugnayan sa iba. Sa kabila ng mga kaganapan sa lipunan, ang personal na relasyon at ang pangangailangan na makipag-ugnayan sa iba ay hindi nawawala.
Ang papel ng Relihiyon sa Lipunan: Ang kapistahan na ipinakita sa kabanata na ito ay nagpapakita rin ng impluwensiya ng Simbahan sa Pilipinas sa panahong iyon. Ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng relihiyon sa mga tao at sa kanilang pang-araw-araw na buhay.
Sa pangkalahatan, ang kabanata na ito ay nagpapakita ng iba’t ibang aspekto ng Pilipino noong panahon ng pananakop ng Espanya, at ang mga mensahe nito ay maaaring maging mahalaga pa rin sa kasalukuyan.