Sa mundong puno ng makukulay na alamat at kahiwagaan, madalas nating hanapin ang ating sarili at ang ating pang-unawa sa kasaysayan. Sa Kabanata 3 ng El Filibusterismo na pinamagatang ‘Ang mga Alamat,’ dalhin tayo ni Dr. Jose Rizal sa isang klasikong pamamasyal ng kultura, mga kuwento ng nakaraan, at kritikal na pagmumuni-muni sa kasalukuyan.
Tayo’y maghanda sa isa na namang makabuluhang kabanata na bubuksan ang ating mga isipan sa mga aral at mensaheng matatagpuan sa mga Pilipinong alamat.
Buod ng El Filibusterismo Kabanata 3: Ang Mga Alamat
Sa Kabanata 3 ng El Filibusterismo na pinamagatang “Ang mga Alamat,” magkakasama sa kubyerta ang mga pasahero na nagkwekwentuhan tungkol sa mga kuwento at alamat na nagbigay kulay at buhay sa kanilang mga destinasyon. Tumatawa sila habang pinag-uusapan ang pagbangon ng mga Pilipino at ang mga pabigat na bayarin sa simbahan.
Dumating si Simoun at sinabi niyang nalulungkot siya dahil hindi niya nasaksihan ang lahat ng mga naganap sa kanilang paglalakbay. Para sa kanya, walang kagana-gana ang lugar na walang kasamang alamat.
Upang mapasaya ang lahat, nag-umpisa si Kapitan na magkwento tungkol sa alamat ng Malapad-na-Bato, na inakala ng mga katutubo na tahanan ng mga espiritu. Ngunit nang maging tirahan ito ng mga tulisan, ang takot sa espiritu ay pumalit ng takot sa mga tulisan.
Kasunod nito ang alamat ni Doña Geronima na isang babae mula sa Espanya na nagbalatkayo upang sundan ang kanyang kasintahan na naging Arsobispo sa Maynila. Sa kanyang pananaw, ang Arsobispo ay nagtakda na tumira siya sa isang yungib malapit sa Ilog Pasig.
Kasabay ng mga usapan na ito, pinuri ni Ben Zayb ang mga kuwento at nagparamdam ng inggit si Doña Victorina na nagnanais din tumira sa kweba. Nagtanong naman si Simoun kay Padre Salvi kung hindi ba mas mabuti na ilagay ang babae sa isang beateryo. Sumagot si Padre Salvi na hindi siya makakapagbigay ng hatol sa mga nagawa ng isang Arsobispo.
Isa pang alamat ang ibinahagi na tungkol kay San Nicolas, na sinasabing nagligtas ng isang Intsik mula sa pag-atake ng mga buwaya. Pagkadating ng bapor sa lawa, tinanong ni Ben Zayb sa Kapitan kung saan doon napatay ang isang Guevarra, Navarra, o Ibarra. Ipinakita ng Kapitan ang lugar at pinilit pa ni Doña Victorina na hanapin ang bakas ng naganap na pagkamatay.
Sa dulo ng kabanata, ibinahagi ni Padre Salvi na kasama ng ama ang bangkay ng anak sa paglilibing. Binanggit ni Ben Zayb na ito ang pinakamura na paraan ng paglilibing, na nagdulot ng tawanan sa iba. Ngunit biglang naging seryoso at namutla si Simoun, na ipinalagay na lang ng Kapitan na nagagalit siya sa malalim na paglalakbay.
Mga Tauhan sa El Filibusterismo Kabanata 3: Ang Mga Alamat
Ang mga tauhan sa Kabanata 3 ng El Filibusterismo na pinamagatang “Ang mga Alamat” ay ang mga sumusunod:
Padre Florentino – Ang pari na kasama ng mga tao sa kubyerta.
Simoun – Ang misteriosong mayaman na tao, na siya ring Crisostomo Ibarra ng Noli Me Tangere. Nagsabi siya tungkol sa kahalagahan ng mga alamat sa isang lugar.
Kapitan – Ang nagkwento ng mga alamat tulad ng alamat ng Malapad-na-Bato.
Ben Zayb – Ang mamamahayag na nagpuri sa mga kuwento at nagtanong sa Kapitan tungkol sa pook kung saan napatay ang isang Guevarra, Navarra, o Ibarra.
Donya Victorina – Ang matandang babaeng nagpakita ng inggit at nais tumira sa kweba.
Padre Salvi – Ang pari na sumagot sa tanong ni Simoun tungkol sa paglagay ng babae sa beateryo at nagbahagi ng impormasyon tungkol sa paglilibing ng ama at anak.
Ang mga tauhang nabanggit sa mga alamat na ibinahagi:
Donya Geronima – Ang babae sa alamat na nagbalatkayo upang sundan ang kanyang kasintahan na naging arsobispo sa Maynila.
Arsobispo – Ang lalaki sa alamat ni Donya Geronima.
San Nicolas – Ang santo sa alamat na nagligtas sa isang Intsik mula sa mga buwaya.
Isang Intsik – Ang sinagip ni San Nicolas mula sa mga buwaya sa alamat.
Ang mga ito ang mga pangunahing tauhan na nagbigay kulay sa Kabanata 3 ng El Filibusterismo.
Mga Aral, Mensahe at Implikasyon ng El Filibusterismo Kabanata 3
Ang Kabanata 3 ng El Filibusterismo na pinamagatang “Ang mga Alamat” ay naglalaman ng iba’t ibang mga aral, mensahe, at implikasyon na tumatalakay sa mga paksa ng kulturang Pilipino, pamumuno, at pagsasalita sa katotohanan:
Kahalagahan ng Alamat at Kultura: Ang pagpapahalaga ni Simoun sa mga alamat bilang bahagi ng kulturang Pilipino ay nagpapakita ng kahalagahan ng kasaysayan at kultura sa pag-unawa sa kasalukuyan. Ang mga alamat, kahit na hindi literal na totoo, ay nagbibigay ng insight sa mga paniniwala, tradisyon, at saloobin ng mga tao sa isang lugar.
Mga Hamon ng Pagpapakatotoo: Ang kaso ni Donya Geronima na nagbalatkayo para sundan ang kanyang kasintahan ay nagpapakita ng mga hamon na dala ng pagpapakatotoo at pagtanggap sa mga pangyayari sa buhay.
Pamumuno at Responsibilidad: Ang hindi pag-intervene ni Padre Salvi sa sitwasyon ni Donya Geronima ay nagpapakita ng kanyang pag-iwas sa responsibilidad, isang common na kritisismo kay Rizal sa mga nakaupo sa poder.
Katotohanan at Realidad: Ang reaksyon ng mga tao sa pagbanggit ni Padre Salvi ng ibang detalye tungkol sa paglilibing ng ama at anak, pati na rin ang katahimikan ni Simoun, ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagsasalita ng katotohanan kahit na ito ay hindi palaging kasiya-siya.
Diskriminasyon at Pangungutya: Ang pangungutya ni Ben Zayb tungkol sa paglilibing ay nagpapakita ng diskriminasyon at pang-aapi na nararanasan ng mga mahihirap na Pilipino.
Kritiko sa Pamahalaan at Simbahan: Ang kabanata rin ay may mga implikasyon na kritikal sa pamahalaan at simbahan sa kanilang hindi pagkakaisa at hindi pagkakapantay-pantay na pagtrato sa mga tao, lalo na sa mga mahihirap at inaapi.