Mula sa makulay na mundo ng dulaan hanggang sa mapait na katotohanan ng realidad, sasamahan kita sa kabanatang ito ng El Filibusterismo, ang Kabanata 22: Ang Palabas.
Dito, tatalakayin natin ang mga mahahalagang pangyayari, tauhan, at mga kahulugang nakasilid sa mga salita ni Rizal. Ang bawat eksena ay isang malalim na representasyon ng mga saloobin at tensyon na naka-impluwensya sa kasaysayan at kultura ng Pilipinas.
Sa blog post na ito, ihahandog natin ang mga lihim at aral na hatid ng mga pangyayaring ito. Tara, pasukin natin ang mundo ng El Filibusterismo
Buod ng El Filibusterismo Kabanata 22: Ang Palabas
Sa kabila ng hindi inaasahang pagkaantala ng palabas, ang teatro ay nananatiling puno ng mga manonood, lahat ay abala sa pag-aabang sa pagdating ng Kapitan Heneral.
Ang palkong dekorado ng pulang kurtina ay inilaan para sa kanya, subalit isang ginoo ang hindi nagnanais na umalis sa upuan na inilaan para kay Don Primitivo. Ang insidenteng ito ay nagdulot ng konting kaguluhan at aliw sa mga taong naiinip na.
Pagdating ng Kapitan Heneral, sinasabing may dalawang motibo siya sa pagdalo sa palabas: ang panghahamon ng Simbahan at ang kanyang pagnanais na saksihan ang pagtatanghal.
Sa kabilang banda, naroon si Pepay sa katapat na palko ng mga estudyante. Siya’y nakipagsabwatan sa mga estudyante para patahimikin ang puso ni Don Custodio. Kasabay niya roon si Don Manuel na walang tigil ang pambabatikos kay Don Custodio at si Makaraig na tila may gustong sabihin kay Pepay.
Sa kabila ng lahat, masaya ang mga estudyante, si Pepay at si Pecson, pero hindi ang lahat ay masaya dahil si Isagani ay hindi dahil sa nakita niyang kasama ni Paulita si Pelaez.
Sumunod ay ang pag-awit nina Gertude at Serpolette, na sinundan ng malakas na palakpakan ng mga tao kabilang na si Padre Irene na ipinag-uutos ni Padre Salvi na bantayan. Namukhaan ni Serpolette si Padre Irene, na siyang pala’y nakilala niya noong nasa Europa.
May isang babaeng dumating na nagpasikat dahil sa kanyang huling pagdating at nagalit sa kanyang asawa nang makitang walang laman ang kanilang inilangang palko. Tinuya siya ng mga tao kaya’t tinawag niya ang mga ito na “ungas.”
Si Ben Zayb naman, ay walang tigil sa pamba-batikos sa palabas, aniyang ang mga artista ay hindi tunay at hindi marunong umawit. May ilang kalalakihan na nagpakita ng interes sa mga kababaihan sa palabas, ngunit nalungkot sila dahil hindi itinanghal ang tinatawag na “cancan.”
Tinalakay rin ang hindi pagsipot ni Simoun at ang kagandahan at kapangitan ng wikang Pranses. May balita si Makaraig mula kay Pepay tungkol sa paaralan na nagpaplanong buksan na sinang-ayunan ngunit ito ay ilalagay sa ilalim ng Unibersidad ng Sto. Tomas at hahawakan ng mga Dominikano.
Mga Tauhan sa El Filibusterismo Kabanata 22: Ang Palabas
arito ang mga tauhan sa El Filibusterismo Kabanata 22, na may pamagat na “Ang Palabas”:
Kapitan Heneral – Ang pinakamataas na opisyal ng pamahalaan ng Espanya sa Pilipinas. Dito’y naghihintay ang mga tao sa kanyang pagdating upang magsimula ang palabas.
Don Primitivo – Isang ginoo na hindi nagnanais na umalis sa kanyang upuan na inilaan para sa Kapitan Heneral.
Pepay – Isang babae na nakipagsabwatan sa mga estudyante para patahimikin ang puso ni Don Custodio.
Don Custodio – Isang opisyal ng pamahalaan na target ng pang-aakit ni Pepay.
Don Manuel – Isang lalaki na walang tigil ang pambabatikos kay Don Custodio.
Makaraig – Isa sa mga estudyante na tila may gustong sabihin kay Pepay.
Mga Estudyante – Kabilang dito si Pecson, Isagani, at Pelaez.
Isagani – Isang estudyante na nalulungkot dahil nakita niya si Paulita na kasama ni Pelaez.
Paulita – Ang minamahal ni Isagani na kasama ni Pelaez sa palabas.
Pelaez – Kasama ni Paulita sa palabas.
Gertude at Serpolette – Mga nag-awit sa palabas.
Padre Irene – Isang pari na pinapagbantay ni Padre Salvi, at nakilala ni Serpolette sa Europa.
Padre Salvi – Isang pari na nag-utos kay Padre Irene na bantayan ang palabas.
Babae – Isang babaeng huling dumating sa palabas at nagalit sa kanyang asawa nang makitang walang laman ang kanilang inilangang palko.
Asawa ng Babae – Ang asawa ng babaeng huling dumating sa palabas.
Ben Zayb – Isang mamamahayag na walang tigil sa pagbatikos sa palabas.
Simoun – Ang bida ng nobela na hindi sumipot sa palabas.
Mga Aral, Mensahe at Implikasyon ng El Filibusterismo Kabanata 22
Sa Kabanata 22 ng El Filibusterismo na pinamagatang “Ang Palabas,” may iba’t ibang aral at mensahe na maaring makuha mula sa mga pangyayari at tauhan.
Arrogancia ng Kapangyarihan: Ang huli at dramatikong pagdating ng Kapitan Heneral sa teatro ay isang simbolo ng kanyang posisyon at kapangyarihan.
Ipinapakita rin ito ng mga taong nag-aangkin ng upuan na hindi naman sa kanila, tulad ng isang lalaki kay Don Primitivo. Ang mga ito ay mga halimbawa ng pag-abuso sa kapangyarihan na maaring mangyari sa isang lipunan.
Panghuhusga: Ipinapakita ng mga reaksyon ng mga tao sa palabas, tulad ng pagkakamali ni Juanito Pelaez sa kanyang interpretasyon ng mga awit, ang paghuhusga ng mga tao sa iba batay sa kanilang kaalaman o kakulangan nito.
Ipinapakita rin ito ng ginang na nag-iinsisteng mayroon siyang sariling palko.
Paghahangad sa Kapangyarihan at Katanyagan: Ang pagnanais ni Donya Victorina na pakasalan si Pelaez pagkatapos mamatay ni De Espadaña ay isang halimbawa ng panghahangad ng kapangyarihan at katanyagan sa lipunan.
Kontradiksyon ng mga namumuno: Ang pagkakasunduan ng paaralan na ipailalim sa Unibersidad ng Sto. Tomas, na pinangungunahan ng mga Dominikano, ay isang kontradiksyon sa mga adhikain ng mga estudyante na magkaroon ng kalayaan sa edukasyon. Ipinakita rin ito ng panukala ni Padre Irene na ipagdiwang ng mga estudyante ang kanilang “tagumpay.”
Pagpapahalaga sa Sariling Kultura: Ang diskusyon ng mga estudyante tungkol sa wikang Pranses, at ang kanilang reaksyon sa desisyon na ipailalim ang kanilang paaralan sa mga Dominikano, ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagpapahalaga sa sariling kultura at wika.
Ang mga ito ay mga halimbawa lamang at hindi limitado sa mga aral na maaring makuha mula sa kabanatang ito ng El Filibusterismo.