Mga kababayan, sumama kayo sa aking paglalakbay pabalik sa panahon ng Kastila, kung saan ang pag-asa ay parang isang malabong ilaw sa madilim na silid.
Sa Kabanata 9 ng El Filibusterismo na pinamagatang “Si Pilato”, haharap tayo sa kaharasan ng kapangyarihan, sa kalupitan ng kawalang-katarungan, at sa pagkasira ng moralidad.
Sa madilim na kabanatang ito, tatalakayin natin ang kalagayan ni Kabesang Tales, isang biktima ng mapanlinlang na sistema, at kung paano ito sumalamin sa mga hindi makatarungang pangyayari sa ating lipunan.
Buod ng El Filibusterismo Kabanata 9: Si Pilato
Sa kabanatang ito ng El Filibusterismo, pinapakita ni Rizal ang epekto ng pagdukot kay Kabesang Tales sa iba’t ibang tao sa bayan.
Nalaman ng buong nayon ang trahedyang nangyari kay Kabesang Tales. Yung iba, nalulungkot, pero ang karamihan, umikot lang ng balikat — walang may sala, walang nagdadala ng salarin sa konsensya.
Walang pinakitang simpatya ang tenyente ng Guardia Civil; tinupad lang niya ang kanyang tungkulin na kolektahin ang lahat ng armas at habulin ang mga tulisan.
Si Fr. Clemente, isang haciendero, wala rin namang pakialam; bahala na ang Guardia Civil sa mga tulisan. Si Hermana Penchang, isang matandang deboto na nagpapa-serbisyo kay Julî, sinabi na isa itong parusa mula sa Diyos dahil sa kanilang mga kasalanan.
Samantala, ang mga prayle, tuwang-tuwa; nanalo sila sa kaso at sinamantala ang pagkakadukot kay Kabesang Tales upang makuha ang kanyang mga lupain.
Nang makabalik si Kabesang Tales, walang salitang binigkas. Nakita niya na ang kanyang mga lupa ay nasa kamay na ng iba, ang kanyang ama’y hindi na nagsasalita, at ang kanyang anak na babae ay naglilingkod na parang alipin.
Tanging tatlong araw na lang ang ibinigay sa kanya para umalis sa kanyang tahanan.
Mga Tauhan ng El Filibusterismo Kabanata 9: Si Pilato
Sa Kabanata 9 na “Si Pilato” ng El Filibusterismo, ang mga tauhan o mga karakter ay ang mga sumusunod:
Kabesang – Siya ang pangunahing tauhan sa kabanatang ito. Isang dating magsasaka na naging mayaman dahil sa kanyang sipag at tiyaga. Sa kabanatang ito, siya ay na-kidnap ng mga tulisan.
Tenyente ng Guardia Civil – Isang opisyal na responsable sa seguridad ng bayan. Hindi niya ipinakita ang kanyang simpatya sa nangyari kay Kabesang Tales, at tinupad lang niya ang kanyang tungkulin na kolektahin ang lahat ng armas at habulin ang mga tulisan.
Fr. Clemente – Isang lego na may-ari ng hacienda na nagtungo sa bayan para asikasuhin ang kanyang mga gawain. Wala siyang pakialam sa nangyari kay Kabesang Tales at sinabi niyang ginagawa lang niya ang kanyang tungkulin.
Hermana Penchang – Isang matandang debota na nagpapa-serbisyo kay Julî, ang anak ni Kabesang Tales. Sa kanya, ang nangyari kay Kabesang Tales ay parusa mula sa Diyos dahil sa mga kasalanan nila.
Julî (o Juli) – Ang anak na babae ni Kabesang Tales. Siya ay naglilingkod bilang isang criada o alipin kay Hermana Penchang.
Basilio – Isang binatang nag-aral sa Maynila at umuwi sa kanilang bayan para tulungan si Julî.
Tandang Selo – Ang ama ni Kabesang Tales, na sa kabanatang ito ay hindi na nagsasalita.
Mga Prayle – Sila ang nagtagumpay sa kaso at nakakuha ng mga lupa ni Kabesang Tales.
Ang mga tauhan sa kabanatang ito ay sumasalamin sa iba’t ibang uri ng tao sa lipunan noong panahon ng Kastila.
Mga Aral, Mensahe at Implikasyon ng El Filibusterismo Kabanata 9
Ang Kabanata 9 na “Si Pilato” ng El Filibusterismo ay nagbibigay ng ilang mahahalagang aral at mensahe:
Abuso sa Kapangyarihan: Ang kabanata ay nagpapakita ng pang-aabuso ng kapangyarihan ng mga nasa itaas, tulad ng mga prayle at mga opisyal ng Guardia Civil. Sila’y nagpapakitang-taas at walang paki sa kapakanan ng mga mahihirap na tulad ni Kabesang Tales. Sa ganitong kalagayan, tinutuligsa ni Rizal ang mga nang-aabuso ng kapangyarihan.
Kawalang-katarungan: Isang pangunahing tema sa kabanatang ito ang kawalang-katarungan. Mula sa pagdukot kay Kabesang Tales ng mga tulisan hanggang sa pag-agaw ng mga prayle sa kanyang lupa, kitang-kita ang kawalang-katarungan na nangyayari sa lipunan.
Pagkasira ng Moralidad: Nagpapakita rin ito ng pagkasira ng moralidad, kung saan ang mga taong dapat sana’y nagtatanggol at nag-aaruga sa mamamayan tulad ng mga prayle at mga opisyal ng Guardia Civil, sila pa ang nang-aapi at nag-aabuso. Halimbawa nito ang mga prayle na agad nag-angkin ng mga lupain ni Kabesang Tales nang hindi man lang inisip ang kanyang kalagayan.
Pagpapahalaga sa Sariling Seguridad: Ipinakikita rin sa kabanatang ito ang pagpapahalaga ng mga tao sa kanilang sariling seguridad kahit pa ito’y nangangahulugan ng pagsasakripisyo ng iba, tulad ng ginawa ni Fr. Clemente na nagreklamo kaya kinuha ang mga armas ng mga tao kahit alam niyang ito’y magdudulot ng panganib sa kanila.
Ang mga mensaheng ito ay nagpapakita ng mga mali at katiwalian sa lipunan noong panahon ng Kastila, na nagpapahiwatig ng kahalagahan ng pagbabago at paglalaban para sa katarungan at pantay-pantay na karapatan.