Sa huling yugto ng buhay ni Kapitan Tiago, tatalakayin natin ang mga pangyayari sa Kabanata 29 ng El Filibusterismo ni Dr. Jose Rizal.
Sa ating paglalakbay sa nobela, mararanasan natin ang marangyang libing na binigay sa kanya, na nagpapakita ng ironiya at kritika sa lipunan at sa mga gawi ng panahon na iyon.
Kasama tayo sa paglilibing, tuklasin natin ang mga aral at mensaheng nais ipahatid ni Rizal sa atin. Tara at sama-sama tayong alamin ang “Ang Huling Pati-ukol kay Kapitan Tiago.”
Buod ng El Filibusterismo Kabanata 29: Ang Huling Pati-ukol kay Kapitan Tiago
Sa Kabanata 29 ng El Filibusterismo, ang huling yugto ng buhay ni Kapitan Tiago ay detalyadong inilarawan. Matapos ang kanyang biglaang pagpanaw sa nakaraang kabanata, ipinakita sa kabanatang ito ang marangyang paglilibing na ibinigay sa kanya.
Si Padre Irene ang hinirang na tagapamahala at tagapagpatupad ng kanyang huling habilin. Ayon sa testamento ni Kapitan Tiago, ang malaking bahagi ng kanyang ari-arian ay iniwan niya sa Sta. Clara, Papa, Arsobispo, at sa iba’t ibang orden.
Tanging dalawampung piso lamang ang inilaan niya para sa matrikula ng mga estudyanteng mahihirap. Tila wala siyang iniwang pamana kay Basilio dahil sa akusasyon niyang hindi ito nagpasalamat, ngunit tinanggihan ito ni Padre Irene na nangako na siya ang magbibigay mula sa kanyang sariling pera.
Nagkaroon ng pagtatalo sa kung anong damit ang isusuot sa kabaong ni Kapitan Tiago. Sa huli, nagdesisyon si Padre Irene na isuot sa kanya ang kanyang lumang damit.
Naglipana rin ang mga kwento tungkol sa kumakalat na espiritu ni Kapitan Tiago na umano’y may bitbit na manok na pang-sabong, nganga, at opyo.
Ang kanyang libing ay pinangunahan ng tatlong paring nagmisa, na sinamahan ng pag-sunog ng maraming insenso at pagbuhos ng agua bendita sa kanyang kabaong.
Maraming tao ang humanga sa pomp at circunstance ng kanyang libing, kasama na ang kanyang dating kaaway na si Donya Patrocinio, na noon ay naging karibal niya sa religiosidad.
Mga Tauhan ng El Filibusterismo Kabanata 29: Ang Huling Pati-ukol kay Kapitan Tiago
Ang mga tauhan sa Kabanata 29 ng El Filibusterismo na may titulong “Ang Huling Pati-ukol kay Kapitan Tiago” ay:
Kapitan Tiago – Siya ay ang pangunahing tauhan sa kabanata na ito. Kahit patay na, ang kanyang libing at huling habilin ang sentro ng kuwento.
Padre Irene – Bilang tagapamahala at tagapagpatupad ng huling habilin ni Kapitan Tiago, siya ang namahala sa mga detalye ng libing, at tinulungan rin niya si Basilio sa pamamagitan ng pagpapaluwal ng pera mula sa sariling bulsa.
Basilio – Siya ang itinakdang tagapagmana ni Kapitan Tiago ngunit dahil sa akusasyon ng kawalang-utang na loob, tinanggalan siya ng pamana.
Subalit, tinalikuran ito ni Padre Irene at nag-alok na siya na mismo ang magbibigay ng suporta kay Basilio.Donya Patrocinio – Isa siya sa mga nagbigay ng papuri sa marangyang libing ni Kapitan Tiago.
Mga kasama ni Kapitan Tiago sa sabungan – Sila ang nag-uusap-usap tungkol sa kaluluwa ni Kapitan Tiago na may dala-dalang manok, nganga, at opyo, at nagtatanong kung hahamonin ba ni Kapitan Tiago si San Pedro sa isang sabungan sa langit.
Mga Pari at mga Taong nakidalamhati – Sila ang nagmisa at humanga sa marangyang libing na ibinigay kay Kapitan Tiago.
Mga Aral, Mensahe at Implikasyon ng El Filibusterismo Kabanata 29
Ang Kabanata 29 ng El Filibusterismo, na pinamagatang “Ang Huling Pati-ukol kay Kapitan Tiago,” ay nagbibigay ng mga aral at mensahe na nakatuon sa temang panlipunang kritika, relihiyon, at kayamanan:
Pananamantala ng Simbahan: Ipinakikita sa kabanatang ito ang malaking impluwensiya ng simbahan sa mga mamamayan at kung paano ito ginagamit sa personal na interes.
Halimbawa, si Padre Irene ang itinalaga bilang tagapamahala ng ari-arian ni Kapitan Tiago na nagresulta sa malaking bahagi ng kayamanan ni Kapitan Tiago na mapunta sa mga orden ng Simbahan.Ang pagturing sa kayamanan bilang batayan ng halaga ng isang tao: Ang mga tao ay nag-alok ng kanilang respeto kay Kapitan Tiago hindi dahil sa kanyang personal na kabutihan kundi sa kanyang kayamanan at posisyon sa lipunan, na nagpapakita ng mapagpanggap na lipunang ibinibigay ang halaga sa isang tao batay sa kanilang materyal na yaman.
Hipokrisiya at Superstisyon: Ang mga tao na nagdalamhati para kay Kapitan Tiago ay nagpakita rin ng pagkukunwari sa kanilang mga paniniwala.
Halimbawa, ang mga kuwentong kaluluwa ni Kapitan Tiago na may dala-dalang sasabunging manok at nganga ay nagpapakita ng superstisyon at hindi rasyonal na paniniwala ng mga tao.Kawalan ng Tunay na Malasakit at Pagkamapagbigay: Kahit na ginugol ni Kapitan Tiago ang malaking bahagi ng kanyang kayamanan sa simbahan, ang pag-aalok ng tulong kay Basilio ay nanggaling sa Padre Irene at hindi sa simbahan.
Sa kabuuan, ang kabanata ay nagpapakita ng malaking kritika ni Rizal sa kolonyal na lipunan na kanyang kinabibilangan – ang mga kalakaran ng simbahan, ang superficial na pagpapahalaga sa materyal na yaman, at ang panlilinlang ng tao sa kanyang sarili at sa iba.