Sa kabanata ng Pilipinas na binabalot ng kolonyalismong Espanyol, lumutang ang isang obra maestra na naglantad sa mga isyu ng lipunan – ang “El Filibusterismo” ni Dr. Jose Rizal.
Sa Kabanata 12 na pinamagatang “Placido Penitente”, tatalakayin natin ang isang estudyante na naglabas ng kanyang kalungkutan at sama ng loob sa harap ng mga mapaniil na gawi ng edukasyong kolonyal.
Samahan ninyo ako sa pagbabalik-tanaw sa kabanatang ito na nagpapakita ng matinding realidad ng edukasyon noong ika-19 na siglo.
Buod ng El Filibusterismo Kabanata 12: Placido Penitente
Sa Kabanata 12 ng El Filibusterismo, binibigyang-diin ang karakter ni Placido Penitente, isang mag-aaral sa Unibersidad ng Santo Tomas.
Noong una, inaasahan ng lahat na magtatagumpay si Placido sa kanyang pag-aaral. Siya ang naging pinakamatalino sa paaralan ni Padre Valerio sa Tanawan at hindi siya nagpapakita ng mga pag-uugaling magiging dahilan para siya ay mawalan ng interes sa pag-aaral.
Subalit sa kabila nito, naglalakad si Placido patungo sa Unibersidad ng may bigat sa kanyang damdamin. Gusto na niyang itigil ang kanyang pag-aaral, isang bagay na hindi maintindihan ng kanyang mga kababayan.
Ang kanyang pagkawala ng gana ay dulot ng kanyang mga karanasan sa eskuwelahan, kung saan naranasan niya ang mga abuso, kawalang-katarungan, at diskriminasyon ng mga prayle na guro.
Nakasalubong niya si Juanito Pelaez, isang mayaman at mayabang na mag-aaral, na nagyabang sa kanyang karanasan ng bakasyon at nagbitiw ng mga komento na nagpahalata ng kawalang-respeto sa mga kababaihan.
Napag-usapan nila ang pagkakaroon ng katipan ni Basilio, si Juli, at ang balak na paaralan ni Makaraig.
Malapit na sila sa Unibersidad. Naroon si Isagani na nakikipagtalo sa kanilang leksyon. Ang ibang mga estudyante ay nagmamasid sa mga magagandang dalagang nagsisimba. Nagkagulo ang mga estudyante nang may bagong dumating na victoria.
Nakita ni Isagani si Paulita Gomez, ang kanyang kasintahan, kasama si Donya Victorina. Ngumiti si Donya Victorina kay Juanito Pelaez.
Si Tadeo, na kaya lamang pumasok sa paaralan ay para malaman kung may pasok at kapag mayroon ay aalis at magpapalabas na may sakit pero palaging nakakapasa, sa hindi malamang dahilan ay nakasunod kay Paulita patungo sa simbahan.
Hinimok din si Placido na mag-ambag para sa isang monumento ng isang paring Dominiko, isang gawaing alam niyang makatutulong sa kanyang grado kahit na ito’y hindi naaayon sa kanyang paniniwala.
Sa kanyang pagpasok sa Unibersidad, siya’y nahuli at nahamon na pumirma sa isang dokumento na tutol sa balak na paaralan ni Macaraig.
Ngunit hindi siya pumirma dahil sa kanyang alaala ng isang kamag-anak na nawalan ng ari-arian dahil sa pagpirma sa hindi nabasang kasulatan. Sa kanyang pagka-huli, inasahan niyang mapapansin siya ng kanyang guro at magkakaroon siya ng pagkakataon na makilala.
Napuna naman siya ng guro subalit lihim itong nagbanta na “Bastos magbabayad ka sa akin” na nagpatunay ng kanyang mga nararamdaman – ang kawalang-katarungan at abuso sa edukasyon.
Mga Tauhan ng El Filibusterismo Kabanata 12: Placido Penitente
Sa buong Kabanata 12 ng “El Filibusterismo” na pinamagatang “Placido Penitente,” nakilala natin ang mga sumusunod na mga tauhan:
Placido Penitente – Ang pangunahing tauhan sa kabanatang ito. Isang estudyante mula sa Unibersidad ng Santo Tomas na nasa ikaapat na taon na ng kanyang pag-aaral.
Siya ay nawawalan na ng gana at determinasyon na ipagpatuloy pa ang kanyang pag-aaral dahil sa mga karanasan niya ng kawalang-katarungan at abuso mula sa mga prayle na guro.
Ina ni Placido Penitente – Bagama’t hindi direkta siyang bumida sa kabanatang ito, nabanggit siya sa konteksto ng kanyang mga sulat kay Placido, kung saan pinakikiusapan niya ang kanyang anak na tapusin ang kanyang kurso.
Juanito Pelaez – Isang mapaghangin at mayabang na mag-aaral na anak ng isang mestisong Kastila. Siya rin ang paborito ng mga guro at malakas ang kanyang impluwensya sa eskwelahan.
Padre Camorra – Isang prayle na kasama ni Juanito Pelaez sa kanyang bakasyon. Bagama’t hindi direkta siyang bumida sa kabanatang ito, malaki ang kanyang epekto sa kuwento dahil sa kanyang mga kilos na nagpahayag ng kawalang-respeto sa mga kababaihan.
Basilio – Ang ibang mag-aaral na nabanggit ni Juanito Pelaez. Ang kanyang pagkakaroon ng katipan na tulad ni Huli ay ininsulto ni Juanito.
Juli (Huli) – Ang kasintahan ni Basilio na pinag-uusapan ni Juanito Pelaez at Placido Penitente.
Isagani – Isa pang mag-aaral na nakita ni Placido sa Unibersidad ng Santo Tomas. Siya ay nakikipagtalo tungkol sa isang aralin.
Paulita Gomez – Ang kasintahan ni Isagani, na kasama ni Donya Victorina sa isang victoria o karuwahe.
Donya Victorina – Kasama ni Paulita Gomez, na ngumiti kay Juanito Pelaez.
Tadeo – Isang mag-aaral na pumapasok sa paaralan lamang para malaman kung may pasok at umaalis kapag mayroon.
Macaraig – Ang pangalan ni Macaraig ay nabanggit lamang dahil sa kanyang balak na itatag ang isang paaralan. Siya ay hindi direktang bumida sa kabanatang ito.
Prayle na Guro – Ang guro na nagturo sa klase ni Placido Penitente. Nagbigay siya ng isang banta sa Placido dahil sa kanyang pagiging bastos.
Mga Aral, Mensahe at Implikasyon ng El Filibusterismo Kabanata 12
Ang Kabanata 12 ng “El Filibusterismo” na pinamagatang “Placido Penitente” ay naglalaman ng ilang mahahalagang aral, mensahe, at implikasyon, lalo na sa konteksto ng panahon ng kolonyalismo sa Pilipinas.
Aruga at Halaga ng Edukasyon – Sa kabila ng mga paghihirap at di-makatarungang karanasan ni Placido Penitente sa kanyang pag-aaral, inuudyok pa rin siya ng kanyang ina na tapusin ito.
Ito ay nagpapakita ng halaga ng edukasyon bilang sandata laban sa kahirapan at bilang susi sa mas magandang bukas, isang pananaw na malawak na pinahahalagahan sa loob at labas ng Pilipinas.
Kritiko sa Sistemang Edukasyonal – Ang kuwento ni Placido Penitente ay isang malinaw na kritiko sa sistemang edukasyonal noong panahon ng Espanyol, kung saan ang mga prayle na guro ay namamayagpag at ang mga estudyante ay madalas na biktima ng pang-aabuso at diskriminasyon.
Pagkilala sa Kasarian at Klaseng Pang-aabuso – Sa pagbibigay detalye ni Juanito Pelaez tungkol sa kanyang pakikipagsaya kasama si Padre Camorra, binibigyang-diin ng kabanata ang patuloy na kasarian at klaseng pang-aabuso na ginawa ng mga prayle, lalo na sa mga kababaihan.
Kahalagahan ng Katapatan at Prinsipyo – Sa kabila ng pagkakaroon ng oportunidad na maaaring makapagbigay sa kanya ng pabor o kaginhawaan, pinili pa rin ni Placido Penitente na manatiling tapat sa kanyang prinsipyo at hindi pumirma sa kasulatang hindi niya nabasa o naiintindihan nang buo. Ito ay nagpapakita ng kanyang integridad at katapatan.
Pagsusuri sa Sosyal at Pulitikal na Kalagayan – Ang mga pangyayari sa kabanatang ito, tulad ng pag-uusap ukol sa plano ni Macaraig na magtatag ng isang paaralan at ang pagtanggi ni Placido na pumirma sa kasulatan, ay nagpapakita ng isang malalim na pagsusuri sa sosyal at pulitikal na kalagayan ng bansa.
Nagpapakita ito ng mga tension at mga labanan sa loob ng lipunan na nagbibigay ng malinaw na larawan ng mga struggle ng mga tao sa panahon ng kolonyalismo.